Antwerpen

Vir ander gebruike van die term Antwerpen, sien asb. Antwerpen (dubbelsinnig)

Antwerpen
Kaart	Wapen
	Vlag
Land	België
Streek	Vlaandere
Provinsie	Antwerpen
Koördinate	51°13′N 04°24′O / 51.217°N 4.400°O / 51.217; 4.400
Stigting	2de eeu
Oppervlakte:
- Totaal	204,51 vk km
Hoogte bo seevlak	14 m
Bevolking:
- Totaal (2018)	523 248
- Bevolkingsdigtheid	2 600/vk km
Tydsone	UTC +1 (MET)
- Somertyd	UTC +2 (MEST)
Burgemeester	Bart De Wever (N-VA)
Amptelike webwerf	www.antwerpen.be

Antwerpen (Nederlands: [ˈɑntʋɛrpə(n)], luister (hulp·inligting); Frans: Anvers, [ɑ̃vɛʁs], luister (hulp·inligting); Engels: Antwerp, [ˈæntwɜːrp], luister (hulp·inligting)) is 'n stad en munisipaliteit in die noorde van België aan die Schelde-rivier. Antwerpen is 'n hawestad en die hoofstad van die gelyknamige Vlaamse provinsie. Die munisipale gebied bevat sowat 523 248 inwoners (2018), die grootste munisipaliteit in België. Sy oppervlakte beslaan 204,51 km², die land se naasgrootste munisipaliteit.

Die stad beskik oor 'n groot spoorwegstasie (Antwerpen Sentraal) wat verbindings na Turnhout, Mechelen, Brussel, Lokeren en Gent bied. Die Thalys-hoëspoedtrein verbind die stasie met die stasies Amsterdam-Sentraal (Nederland), Brussel-Suid en Parys-Noord (Frankryk).

Die stad is grotendeels op die regteroewer van die Schelde geleë, Die stad is bekend om sy Rubensmuseum en die Onze-Lieve-Vrouw-katedraal en het 'n gewilde toeristebestemming geword.

Die naam Antwerpen kan teruggevoer word tot die Germaanse 'anda werpum', wat na die uitgespoelde grond langs 'n draai in 'n rivier verwys. Dit sou dan die naam van die oorspronklike nedersetting op die oewers van die Schelde gewees het.

'n Gewilde plaaslike verhaal, wat van die 15de eeu dateer, verklaar die stad se benaming anders. Hiervolgens was daar eens 'n reus, Druon Antigon, wat in die Schelde gewoon het en tolgeld van verbygaande skepe geëis het. As straf vir diegene wat geweier het om te betaal, het die reus hulle hande afgekap. 'n Romeinse soldaat, Silvius Brabo, het met die reus geveg en daarin geslaag om hom te dood. Daarna het hy die reus se hand afgekap en in die Schelde gegooi. Die bevryde stad het dus Handwerpen geheet, wat later tot Antwerpen gelei het.

Argeologiese opgrawings toon dat daar reeds in die Galloromeinse tyd, in die tweede of derde eeu van ons jaartelling, mense aan die Schelde gewoon het. Teen 1400 was Antwerpen 'n redelike klein nedersetting met minder as 10 000 inwoners. Oor die volgende paar eeue ondervind dit geweldige groei en neem die bevolking toe tot 50 000 in 1500 en 100 000 in 1560. Tydens die Spaanse keiser Karel V se bewind het Antwerpen die belangrikste handelstad noord van die Alpe geword. Saam met die toenemende welvaart het die kultuurlewe ook 'n bloeitydperk beleef.

In die opstand teen Spanje is Antwerpen grotendeels verwoes. Eers is die stad in 1576 in die Spaanse Furie deur muitende Spaanse huursoldate geplunder, toe omtrent 7 000 burgers omkom. Hierna het die stad hom by die Bevrediging van Gent aangesluit en het hy 'n hoofrol in die anti-Spaanse opstand gespeel. In 1585 word Antwerpen ná 'n jaar lange beleg deur Spaanse troepe verower. Die Noordelike Nederlande reageer hierop deur die Scheldemonding met skepe te versper en sodoende die oorsese handel in die Antwerpse hawe tot stilstand te bring. Omtrent die helfte van die bevolking verhuis na die Noordelike Nederlandse provinsies. Na raming het die aantal inwoners van 80 000 tot 42 000 afgeneem. Hierdie emigrante uit die Spaans beheerde stad het 'n belangrike bydra gelewer tot die bloeiende handel, kunste en wetenskap gedurende die Noorde se Goue Eeu.

In die volgende twee eeue het Antwerpen nie meer dieselfde bloeivlak as voorheen geken nie. Hy bly egter die ekonomiese en kulturele middelpunt van die Spaanse Nederlande, en later ook die Oostenrykse Nederlande. Tydens hierdie tydperk het die stad talle beroemde skilders opgelewer, onder wie Rubens, Jordaens en Teniers.

Antwerpen het as gasheerstad van die Olimpiese Somerspele 1920 opgetree.

Die Universiteit Antwerpen-UIA lok studente uit heel Vlaandere en die uitgestrekte seehawe vorm 'n belangrike handelsentrum. Jaarliks besoek ongeveer 14 000 seeskepe die hawe. Ook chemiese nywerhede het hulle hier gevestig.

Antwerpen is 'n sentrum van die diamanthandelaars. Antwerpen se jaarlikse toerismebeurs ("Vakantiesalon") word in Januarie gehou, terwyl die Antwerpense boekeskou in die eerste week van November plaasvind. Die stad staan bekend vir sy talle mode-ontwerpers en -boetieke. Die belangrikste winkelstrate is die Meir (klerewinkels) en die Huidevetterstraat.

• In die Antwerpse dieretuin (Antwerpse Zoo op die Koningin Astridplein bij die spoorwegstasie) kan die besoeker na pikkewyne, ape, sjimpansees, groot roofdiere, boksoorte en olifante kyk.
• Koninklijk Museum voor Schone Kunsten (Leopold De Waelplaats) wat skilderye van Jan van Eyck, Jean Fouquet, Rogier van der Weyden, Frans Floris de Vriendt, Quinten Metsijs, Joachim Patinir, Marten de Vos, Jan Brueghel, Van Dyck, Frans Hals, Jacob Jordaens, Theodoor Rombouts, Peter Paul Rubens, James Ensor, Henry van de Velde, Pierre Alechinsky, Jacob Smits, Gustave Van de Woestijne en Rik Wouters vertoon.
• MAS, museum aan die Schelde
• die Archief & Museum van het Vlaamse Cultuurleven
• Middelheimmuseum
• ModeMuseum
• Museum Vleeshuis
• Red Star Line Museum
• Rubenshuis
• Zilvermuseum Sterckshof
• die katedraal wat skilderye van Peter Paul Rubens (1577–1640) vertoon.
• die standbeeld van Rubens
• die standbeeld van keiser Pieter die Grote van Rusland
• stadhuis aan die Groot Mark
• Plantin-Moretus Museum en Prentenkabinet
• Museum Mayer-Van Den Bergh met skilderye
• Carolus Boromeuskerk
• Rockoxhuis ('n museum)
• Maagdenhuismuseum
• Diamantmuseum
• die Cogels-Osylei (straat met huise in Art Deco-boustyl en jugendstil)
• die Boerentoring ('n wolkekrabber, 97 meter)

Die stad Antwerpen het nege distrikte. Hulle is: Antwerpen (distrik), Berchem, Berendrecht, Zandvliet-Lillo, Borgerhout, Deurne, Ekeren, Hoboken, Merksem en Wilrijk.

• Frans Hals (~1582–1666), Nederlandse skilder
• Casparus Barlaeus (1584–1648), Nederlandse digter, skrywer en teoloog
• Willem Ogier (1618–1689), dramaturg en komediant
• Jan Theodoor van Rijswijck (1811–1849), skrywer
• Hendrik Conscience (1812–1883), skrywer
• Peter Frans van Kerckhoven (1818–1857), skrywer en aktivis
• Max Rooses (1839–1914), skrywer en literêre kritikus
• Henry van de Velde (1863–1957), argitek
• Willem Elsschot (Alfons de Ridder) (1882–1960), skrywer en digter
• Paul van Ostaijen (1896–1928), digter en skrywer
• Marnix Gijsen (1899–1984), skrywer en digter
• Rob Antonissen (1919–1972), Belgies-Suid-Afrikaanse taalkundige
• Hubert Lampo (1920–2006), skrywer
• Leo Apostel (1925–1995), filosoof
• Ward Ruyslinck (1929–2014), skrywer
• Jef Geeraerts (1930–2015), skrywer
• Eddy van Vliet (1942–2002), digter
• Diane Broeckhoven (1946), skryfster
• Jan Engelen (1946–2018), Suid-Afrikaanse akteur en TV-regisseur
• Wouter Van Bellingen (1972), politikus
• Ilse De Vis (1981), televisieomroeper, model en aktrise

Wikimedia Commons bevat media in verband met Antwerpen (stad).

• (nl) Die amptelike webwerf van die munisipaliteit
• (en) Toerisme-inligting oor Antwerpen op Wikivoyage
• (af) video Antwerpen stasie Geargiveer 29 Junie 2020 op Wayback Machine