Béarn

Béarn was 'n voormalige Franse provinsie wat geleë was aan die voet van die Pireneë. Dit maak tans drie-vyfdes uit van die département Pyrénées-Atlantiques. Die res van dié département bestaan uit Frans-Baskeland, wat op sy beurt bestaan uit Neder-Navarra, Labourd en Soule.

Béarn word in 820 'n burggraafskap. Die burggraaf was aanvanklik 'n vasal van die hertog van Gascogne, en later van die hertog van Guyenne. Die eerste hoofstad was Lescar. In 841 kies die burggraafskap Béarn vir Morlaas as sy nuwe hoofstad. Béarn het reeds vanaf die Verdrag van Verdun (843) aan die Wes-Frankiese Ryk behoort, waaruit moderne Frankryk ontstaan het. Tog is die aanhegting later betwis. In 1194 word Orthez die nuwe hoofstad van die burggraafskap. Béarn het in 1290 vanweë 'n huwelik in die hande van die graafskap Foix beland; wat 'n vasal was van die Franse koning, maar dit het slegs vir Foix gegeld, nie vir Béarn nie. In 1381 beland die provinsie in die hande van die Koninkryk van Navarra. Pau was vanaf 1464 die hoofstad van Béarn.^[1]

In 1589 word die Navarrese koning Hendrik III ook koning van Frankryk (as Hendrik IV); sedert dié tyd is die koninkryke van Frankryk en Navarra (wat as gevolg van Spaanse verowering nog slegs bestaan uit die deel ten noorde van die Pireneë) deur 'n persoonlike unie met mekaar verbind. Lodewijk XIII het in 1620 beide koninkryke formeel verenig. Die ou koninkryk, dit wil sê sowel Neder-Navarra as Béarn, het nog steeds grotendeels hul outonomie behou; dus is regsdokumente opgestel in Béarnais, 'n variant van Oksitaans. Bogenoemde reëlings is egter deur die Franse Revolusie beëindig, toe die tradisionele provinsies as administratiewe eenhede afgeskaf is, en vervang is deur 'n groter aantal départemente.

Wikimedia Commons bevat media in verband met Béarn.