Die hobbit (Engels: The Hobbit) is 'n fantasieboek vir kinders wat deur die Britse hoogleraar J.R.R. Tolkien geskryf is. Dit is in 1937 gepubliseer en ontvang beide 'n Carnegiemedalje-nominasie en 'n toekenning van die New York Herald Tribune vir beste jeugfiksie. Tot vandag toe is die boek gewild en word erken as klassieke kinderliteratuur. Die boek is in 2017 in Afrikaans gepubliseer.[1][2]
Die boek vertel die verhaal van die hobbit Bilbo Baalens wat op reis gaan om na 'n skat te soek, wat deur die draak Smaug bewaak word. Bilbo se soeke stel hom verskeie kere in gevaar, maar hy word bygestaan deur Gandalf, 'n towenaar, en verskeie dwerge. Die verhaal word vertel in die vorm van 'n epiese soeke: Elke hoofstuk stel 'n nuwe donker wese uit Middelaarde bekend, en Bilbo word vaardiger en wyser. Aan die einde van die boek vind Die Slag van Vyf Leërs plaas, waarin baie wesens uit vorige hoofstukke teen mekaar veg.
Persoonlike groei en heldhaftige figure speel 'n groot rol in Die hobbit. Vele letterkundiges het die gebeure hierin verbind met Tolkien se eie ervarings tydens die Eerste Wêreldoorlog, waarin hy in die Slag van die Somme geveg het. Die skrywer se Angelsaksiese literêre kennis en sy belangstelling in fantasieverhale word ook genoem as moontlike invloedsbronne.
Die hoofkarakter is die Hobbit Bilbo Baalens, wat 'n ingetoë lewe lei en nog nie juis iets avontuurlustig in sy lewe aangepak het nie. Die hobbits is 'n vreedsame volk wat in die Graafskap woon. Hulle kan tot 'n meter lank word. Saam met die towenaar Gandalf en dertien dwerge, gaan Bilbo Baalens op 'n avontuur om die skat terug te kry wat die draak Smaug van die dwerge gesteel het. Tydens die reis vind hy 'n ring wat later in The Lord of the Rings 'n groot rol sal speel. Deur Bard, 'n boogskutter van Esgaroth - 'n meerstad - word die draak Smaug verslaan en die skat teruggevat deur die dwerge. Bilbo sit sy avontuur voort en kom as 'n heel ander persoon terug by sy huis.
Bilbo Baalens lei, soos verwag sou word van 'n hobbit, 'n stil en voorspelbare lewe totdat die towenaar Gandalf op 'n oggend hom kom uitnooi vir tee. Gandalf laat dertien dwerge onder leiding van Thorin Oakenshield saamkom. Die dwerge beplan 'n reis na die Eensame Berg waar Thorin se oupa eens koning was, totdat die draak Smaug die dwerge verdryf het om hul rykdom te gryp. Bilbo word betrek by die onderneming. Aanvanklik is dit teen sy wil, maar sy selfbeeld en geheime begeerte na avontuur maak dat hy steeds saamgaan.
Die eerste deel van die reis verloop rustig, totdat die dwerge se kos een donker aand opraak, terwyl Gandalf die pad gaan verken het. Oppad na 'n kampvuur in die woud ontmoet die dwerge drie bergtrolle wat hulle vang en dreig om hulle op te eet. Gandalf keer egter betyds terug en veroorsaak rusie tussen die trolle, totdat die opkomende son die trolle versteen. Dan betree Gandalf, Bilbo en die dwerge die skuilplek van die trolle, waar hulle gesteelde skatte en spesiale wapens kry. Bilbo neem 'n klein elfswaard wat hy Prik noem. Gandalf en Thorin neem onderskeidelik die elfswaarde Glamdring en Orcrist.
Hulle stop in Rivendell waar Elrond, die halfelf, 'n geheime kode in maanletters op die kaart ontdek. Die groep gaan in die Mistige Berge net om deur 'n hewige donderstorm getref te word en gedwing word om skuiling te neem in 'n grot wat die blyplek van donker wesens blyk te wees. As Bilbo en die dwerge deur kabouters in 'n grot gevange geneem word, verseker Gandalf dat hulle uit die kaboutergrotstelsel kan ontsnap. Tydens die ontsnapping raak Bilbo van die res geskei. Hy vind die Ring, wat lank reeds in besit van die donker wese Gollum was. Na 'n raaiselwedstryd met Gollum slaag hy daarin om met behulp hiervan met die magiese ring te ontsnap. Hy sluit weer by die dwerge en Gandalf aan. Die kabouters is egter besig om hulle te agtervolg. Toevallig beland hulle in 'n oop veld in die bos, waar die wargs die aand vergader. Toe kom die kabouters aan, woedend oor die dood van hul koning, die Groot Kabouter, wat deur Gandalf met sy swaard Glamdring vermoor is. Die reisigers is in 'n hoek en word gedwing om in bome te klim. Gandalf gooi dennebolle wat hy met 'n magiese vuur uit sy staf aangesteek het. Die dennebolle maak baie wargs dood of skroei hul velle. Selfs hul leier is gewond. Uiteindelik kom reuse-arende aangevlieg en red die avonturiers van die wargs en kabouters. Gandalf, die dertien dwerge en Bilbo word deur die arende op die Karrots neergesit.
Naby die Karrots woon Beorn, hy kan sy gedaante verander en is 'n vriend van die bruin towenaar Radagast. By hom herwin die vyftien avonturiers hul kragte. Na 'n paar dae gaan die geselskap die donker Demsterwold binne. Daar sê Gandalf vir hulle om sonder hom voort te gaan. Dit gaan goed totdat hulle honger word en die pad verlaat, iets waarteen Beorn en Gandalf hulle sterk afgeraai het. In die verte sien hulle die lig waarheen hulle wil gaan. Elke keer as hulle na aan die lig kom, verdoof dit en beweeg elders. Nadat hulle drie keer agter die lig aan beweeg het, verloor hulle mekaar in die donkerte van die woud en word die dwerge deur groot spinnekoppe gevang. Bilbo ontsnap danksy die ring en bevry die dwerge.
As hulle die volgende dag die roete probeer vind, word hulle deur woudelwe gevang. Hulle word na die paleis van elfkoning Thranduil gebring waar hulle aangehou word totdat hulle die rede vir hul teenwoordigheid verduidelik. Net Bilbo word nie gevang nie, want hy is onsigbaar deur die ring. Hy ontdek die dwerge is gevang en bedink 'n ontsnappingsplan. Hy kom agter dat die paleis aan 'n rivier is en dat wyn en ander voorraad uit die meerstad Esgaroth met die rivier ingebring word. Hy bevry die dwerge uit hul selle en laat hulle ontsnap in leë wynvate via die rivier na die meerstad, waar hulle hartlik aldaar deur die koning verwelkom word.
Hulle gaan hierna voort met hul reis na die Eensame Berg. Daar gekom ontdek hulle die geheime ingang en met behulp van Thorin se kaart word die deur oopgemaak. Bilbo gaan na onder in die berg en neem 'n goue beker voordat hy na die groot draak Smaug se skuilplek gaan en 'n gesprek met hom voer terwyl hy die ring dra, en dus nie gesien kan word nie. Met Bilbo se inligting, gaan Smaug na die meerstad om die mense wat die dwerge en Bilbo gehelp het, dood te maak. Smaug word tydens sy woede deur 'n pyl van Bard doodgemaak. Ondertussen gaan Bilbo weer af in die berg om die Arkensteen in die hande kry.
Nadat hulle die berg verlaat en na 'n beter wegkruipplek gegaan het, hoor Bilbo en die dwerge dat 'n leër van mense en elwe onder leiding van Bard op pad is na die eensame berge om die skat op te eis, en ook die verwoeste Esgaroth te herbou. Die dwerge versper die ingang en Thorin weier om 'n deel van die skat af te staan. Dan neem Bilbo die ring en die Arkensteen na die mense en elwe se kamp. Hy gee die Arkensteen aan Bard sodat Thorin van die skat sal gee om dit te verruil vir die Arkensteen. Die rawe het die dwerge ingelig en hulle met 'n leër aan, onder leiding van Daìn. Terselfdertyd arriveer die kabouters en wargs, en die Slag van die Vyf leërs bars uit. Uiteindelik wen die dwerge, elwe en mense met die hulp van Beorn, Gandalf en die reuse-arende. Thorin word noodlottig gewond en versoen met Bilbo voordat hy sterf.
Bilbo aanvaar slegs 'n klein deel van sy deel van die skat, sonder dat hy meer wil of nodig het. Saam met Gandalf reis hy terug na sy huis Balingshoek in die Graafskap. Hy keer steeds as 'n welgestelde hobbit terug tuis, ongeveer 'n jaar en 'n maand nadat hy die eerste keer vertrek het. Jare later skryf hy die verhaal van sy avonture.
In Tolkien se Unfinished Tales word meer geskryf oor die verband tussen The Hobbit en The Lord of the Rings. Die onderliggende redes waarom Gandalf die reistog organiseer word in Unfinished Tales ontdek. Een van die redes is om die donker heer Sauron te verdryf.
Die ring wat Bilbo vind, blyk die Een Ring te wees, wat aan Sauron behoort, hoewel niemand dit vermoed ten tyde van The Hobbit nie. Slegs in The Lord of the Rings ontdek Gandalf die ware aard van die ring.