Encyclosphere.org ENCYCLOREADER
  supported by EncyclosphereKSF

Mani

From Wikipedia (Af) - Reading time: 3 min
Mani
Die Manigeïstiese Siriese inskripsie lees maˀnī ˀizgaddā dnuhrā, "Mani, die boodskapper van Lig"
Gebore
مانی

216 n.C.
Ctesiphon, Partiese, Babilonië[1] (nou Irak)
Sterf2 Maart 274 n.C.[2] (op 57–58)
Gondesjapoer, Sassanidiese Ryk (nou Iran)
Bekend virProfeet en stigter van Manigeïsme
Ouer(s)Pātik en Maryam (?)

Mani (in Middel-Persies: 𐭌𐭀𐭍𐭉‎, 𐭬𐭠𐭭𐭩‎, 𐮋𐮀𐮌𐮈‎, 𐬨𐬁𐬥𐬌‎, 𐫖𐫀𐫗𐫏 Māni; Persies: مانی, Māni; Siries: Mānī; Grieks: Μάνης; Latyn: Manes; ook Μανιχαῖος; Latyn: Manichaeus; afgelei van Siries: ܡܐܢܝ ܚܝܐ, Mānī ḥayyā, "lewendige Mani", ca. 216–274 n.C.), van Irannese herkoms,[3][4][5][6] was die profeet en stigter van Manigeïsme, 'n eens wydverspreide religie van die laat oudheid, wat sterk deur Gnostisisme beïnvloed was. Mani was in, of naby, Ctesiphon in Babilonië,[1] destyds deel van die Partiese Ryk, gebore. Ses van sy belangrikste werke was in Siries geskrewe, en die sewende, toegewyd aan die Sassanidiese koning Sjapoer I, in Middel-Persies.[7] Hy is in Gondesjapoer, toe deel van die Sassanidiese Ryk, oorlede.

Mani se ouers, 14de/15de-eeuse Chinese syboekrol
Mani se geboorte, 14de/15de-eeuse Chinese syboekrol

Mani het in die hoofsaaklik Zoroastriese Persiese Ryk, in 'n tydperk waar die Partiese Ryk deur die Sassanidiese Ryk opgevolg is, geleef en in 'n gemeenskap van Christelike Baptiste grootgeword. As volwasse het hy die Baptiste verlaat om sy eie, veral deur Gnostiese idees geïnspireerde religie van die absolute dualisme tussen goed en kwaad, lig en duisternis, te verkondig. Hy het op goddelike openbarings staatgemaak, waarvan hy sy kennis geneem het. Hy het homself as voortsetting en voleinder van reeds bestaande godsdienste (Christendom, Zoroastrisme, Boeddhisme) beskou, wie se stigters (Jesus, Zoroaster, Boeddha) hy as sy voorgangers beskou het. Mani het sy godsdiens na die model van die Christelike kerk hiërargies organiseer. Aan die begin is sy missionêre aktiwiteit deur die Persiese konings ondersteun; die Manigeïsme het oor groot gebiede versprei. Aan die einde het hy egter in konflik met die Zoroastriese priesterskap geraak, is in hegtenis geneem en in die tronk oorlede.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ 1,0 1,1 (en) Taraporewala, I.J.S., Manichaeism, Iran Chamber Society, http://www.iranchamber.com/religions/articles/manichaeism2.php, besoek op 24 Augustus 2019 
  2. ↑ "SASANIAN DYNASTY" (in Engels). Encyclopædia Iranica. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 April 2020. Besoek op 24 Augustus 2019.
  3. ↑ (en) Boyce, Mary (2001), Zoroastrians: their religious beliefs and practices, Routledge, p. 111 
  4. ↑ (en) Ball, Warwick (2001), Rome in the East: the transformation of an empire, Routledge, p. 437 
  5. ↑ (en) Sundermann, Werner (2009), Mani, the founder of the religion of Manicheism in the 3rd century AD, Sundermann, http://www.iranicaonline.org/articles/mani-founder-manicheism 
  6. ↑ (en) Bausani, Alessandro (2000), Religion in Iran: from Zoroaster to Baha'ullah, Bibliotheca Persica Press, p. 80 
  7. ↑ (en) Henning, W.B., The Book of Giants, BSOAS, Vol. XI, Part 1, 1943, bl. 52–74

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Licensed under CC BY-SA 3.0 | Source: https://af.wikipedia.org/wiki/Mani
6 views |
↧ Download this article as ZWI file
Encyclosphere.org EncycloReader is supported by the EncyclosphereKSF