Renosterveld

Die renosterveld verwys oorspronklik na 'n streek in die Overberggebied van die Kaapkolonie wat 'n kenmerkende flora en fauna gehad het. Die Overbergse renosterveld het eens die golwende laagliggende landskap van die oorgrote Overbergstreek bedek, en was die tuiste van baie wildtroppe. Vandag is dit egter een van die mees bedreigde biome ter wêreld, aangesien die omvang daarvan weens landboupraktyke met 95% afgeneem het. Die vrugbare grond van hierdie ekostelsel is grotendeels omgeploeg, sodat vandag slegs fragmente oorbly, meestal in plekke wat te styl of rotsagtig is vir saaiboerdery.^[2] Meer onlangs word die term ook gebruik om dergelike plantegroei van 'n naasgeleë streek in die Wes-Kaap aan te dui, naamlik dié van die Swartland.^[1]

Renosterveld maak deel uit van die Kaapse floraryk, saam met bergfynbos, wat arm aan voedingstowwe is en strandveld wat alkaliese grond het wat ryk aan voedingstowwe is. 'n Belangrike verskil met fynbos is dat in renosterveld die restio's, die protea's en die heideagtiges, wat oorheersende elemente van fynbos is, ontbreek. Pleks daarvan het dit baie grasse soos Themeda en Cymbopogon, struike uit die Asteraceae en die grootste verskeidenheid geofiete (veral bolgewasse) ter wêreld. Daar word bespiegel oor die hoeveelheid gras waaruit hierdie bioom aanvanklik bestaan het, en of die graskomponent deur menslike toedoen sou toeneem of afneem.^[2]

Renosterveld gedy op vrugbare grond, waarvan meeste omskep is in omgeploegde saailande. Minder as 5% bestaan nog in klein, geïsoleerde stukkies, byvoorbeeld op klipperige koppies wat nie vir saailandbou geskik is nie. Etlike fauna-elemente van hierdie lewensgemeenskap het weens hierdie versnippering uit die streek verdwyn, soos die swartrenoster en tierboskat, of het volkome uitgesterf, soos die kwagga en bloubok.^[1] Natuurbewaarders is ook besorg oor die uitwerking van die versnippering op die genetiese verskeidenheid van die endemiese plantspesies. Navorsing op die bloubaardbekkie, 'n eenjarige endemiese plant, het nogtans min negatiewe uitwerking getoon.^[3]

In 2013 het die WWF die Haarwegskloofplaas gekoop. Dit omvat die grootste stuk renosterveld wat steeds bestaan (500 ha). Dit is noord van die De Hoop-natuurreservaat geleë en daar is planne om die twee met mekaar te verbind.^[4]

'n Ander gebied met renosterveldplantegroei is die skalie van die Swartland. Drie soorte renosterveld word hier aangetref:

• Swartberg-skalierenosterveld (oorwegend)
• Swartberg-granietrenosterveld (suidwestelik)
• Swartberg-silkreetrenosterveld (baie lokaal)

Renosterveld kan as westelik (Swartland) en suidelik (Overberg) onderverdeel word, maar ook volgens die hoogte waarop dit voorkom, d.i. kusrenosterveld en bergrenosterveld. Bergrenosterveld het meer sukkulente as kusrenosterveld en die weste het meer fynbosinvloede, minder grasse en 'n groter verskeidenheid van eenjarige plante en bolgewasse. Die suide kry meer reën en het meer grasse, en toon benewens groter verskille na gelang van hoogte.^[6]

Die WWF deel die kus- en bergrenosterveld by twee verskillende ekostreke in, naamlik die kusfynbos en -renosterveld en die bergfynbos en -renosterveld.