Tartaros

Tartaros (Grieks: Τάρταρος, diep plek) was onder die aarde – ’n diep, somber plek, ’n put van foltering en lyding, ’n plek onder die onderwêreld. In die Gorgias skryf Plato (omstreeks 400 v.C.) dat siele ná die dood geoordeel word, en dié wat gestraf moet word, word na Tartaros gestuur. As ’n plek van straf kan dit as ’n hel beskou word. Die klassieke Hades, daarenteen, is meer soos die Ou Testament se Sjeool.

Nes ander fundamentele entiteite (soos aarde en tyd) is Tartaros ook ’n oerkrag of -god.

In die Griekse mitologie is Tartaros ’n god en ’n plek onder Hades (die onderwêreld). In Hesiodus se Teogonie, omstreeks 700 v.C., is die god Tartaros die derde krag wat uit die leemte Chaos ontstaan het ná Gaia, Aarde en Eros, Liefde.

Hesiodus het gemeen as ’n aambeeld uit die hemel gegooi word, sal dit nege dae lank val voor dit die aarde bereik. Daarna sal dit nog nege dae lank na Tartaros val. In Homeros se Ilias (omstreeks 700) sê Zeus dat Tartaros "net so ver onder Hades is as wat die hemel bo die aarde is". Dit was so ver onder die aarde en so ver van die son dat dit deur drie lae van die nag omsluit is.

Terwyl Hades die plek van afgestorwenes is, het Tartaros ook ’n paar inwoners. Nadat Kronos, die oppergod van die Titane, aan die bewind gekom het, het hy die siklope in Tartaros laat opsluit, en volgens sommige mites ook die honderdhandiges. Zeus het hulle vrygelaat om hom te help in die Titanestryd waarin hy Kronos verslaan het. Daarna is baie van die Titane na Tartaros verban. Later, nadat Zeus die monster Tufon, die kind van Tartaros en Gaia, oorwin het, het hy hom ook in dié donker put gegooi.

Nog ’n bekende inwoner van Tartaros was Sisufos, wat vir die pa van Egina, een van Zeus se minnaresse wat hy ontvoer het, vertel het waar sy dogter is. Zeus het dit as uiterse verraad beskou en het Sisufos gedwing om ’n groot rots met ’n berg op te rol. Net wanneer hy bo was, het dit weer afgerol en moes hy van voor af begin.

In die Romeinse mitologie is Tartaros die plek waarheen sondaars gestuur word. Vergilius beskryf dit in die Eneïde as ’n enorme plek, omring deur die brandende rivier Phlegethon en met driedubbele mure om te keer dat sondaars ontsnap. Dit word bewaak deur ’n veelkoppige slang met sy kakebene wawyd oopgesper.

In Tartaros is ’n put wat twee keer so ver in die aarde af strek as wat die berg Olimpus bo die land van die lewendes is. Onderin die put lê die Titane, die tweelingseuns van Aloeus en talle ander sondaars. In Tartaros self word nog sondaars aangehou.

Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel en:Tartarus

• * Hesiodus, Teogonie; Homeros, Odussee, XI, 576 ff; Vergilius, Eneïde, VI, 539-627.