Volume (ook kapasiteit of inhoud genoem) is die hoeveelheid spasie wat 'n voorwerp (liggaam, ruimtelike figuur) beslaan. Gevolglik sal die inhoud van 'n reghoekige blok aan sy lengte × breedte × hoogte gelyk wees. Volume word in kubieke meter (m³), desimeter (dm³), sentimeter (cm³), millimeter (mm³), ensovoorts gemeet.
Om vloeistowwe se volume te meet, word 'n maatsilinder gebruik. 'n Vloeistof word versigtig in die silinder gegooi en die volume word sodoende bepaal.
Mens bepaal die volume van 'n voorwerp V deur die ruimte in volumes ΔV van 1 eenheid elk onder te verdeel, en die eenhede wat in V lê dan bymekaar te tel. Omdat nie elke eenheid presies in V lê nie, maak ons van 'n benadering gebruik:
Deur die eenhede steeds kleiner te neem word hierdie benadering noukeuriger. Die limietproses lei tot 'n ruimtelike integraal wat deur die onderstaande formule gegee word. Die SI-eenheid van volume is die kubieke meter, m³.
Die inhoud van 'n willekeurige voorwerp kan uit bereken word.
Die volume I van die silinder met hoogte h en straal r van die grondvlak af, met die z-as as silinderas en staande op die xy-vlak, kan soos volg bereken word:
Vorm | Vergelyking | Veranderlikes |
---|---|---|
Kubus | x = lengte van die sye | |
Blok | l = lengte, b = breedte, h = hoogte | |
Silinder | r = radius | |
Sfeer | r = radius | |
Kegel | r = radius, h = hoogte | |
Torus | R = grootradius, r = kleinradius | |
Ellipsoïdaal | a, b, c = die helfte van die lengtes van die drie hoof semi-asse. |
Die verskil tussen volume en kapasiteit is dat volume die hoeveelheid ruimte is wat 'n voorwerp beslaan, terwyl kapasiteit die maatstaf is van 'n voorwerp se vermoë om 'n stof te hou. 'n Manier om daarna te kyk is dat volume vol is en kapasiteit hol, of dat volume buite is en kapasiteit binne.
Volume word altyd in kubieke eenhede gemeet, terwyl kapasiteit in feitlik elke ander eenheid gemeet word.