Worcester (kiesafdeling)

Worcester was van 1910 tot 1994 'n kiesafdeling vir die Suid-Afrikaanse Volksraad.

In die eerste verkiesing kort ná Uniewording in 1910 word die Regerende Party se Charles Beeton Heatlie onbestrede verkies. In 1915 staan die Nasionale Party se A.P.N. du Toit teen hom, maar Heatlie, nou vir die Suid-Afrikaanse Party, wen met 'n meerderheid van 938 toe hy amper tweederdes van die stemme kry. In 1920 sê die N.P. se Albert Jacobus Stals, latere kabinetsminister en LV vir Hopetown van 1924 tot 1933 en vir Ceres van 1943 tot 1951, vir Heatlie die stryd aan, maar klop hom met 'n meerderheid van 432.

Stals staan ook in 1921 as N.P.-kandidaat, maar verloor dié keer met 486 stemme minder as Heatlie. In 1924 kom die N.P.-kandidaat G. van Z. Wolfaard teen die dienende LV te staan, maar verloor met 200 stemme. (Wolfaard was LV vir Swellendam van 1929 tot 1933.) Heatlie se meerderheid krimp in 1929 tot net 120 stemme teen die N.P. se J.H. Conradie. Hy bly LV tot 7 April 1933 en in die algemene verkiesing daardie jaar, ná die S.A.P. en N.P. 'n koalisie gevorm het, word Jacobus Edmond Joubert Krige onbestrede as S.A.P.-Koalisie-kandidaat verkies.

Wolfaard, wat in 1924 met 200 stemme verloor het, wen Worcester in 1938 die eerste keer vir die N.P. toe hy Krige met 'n meerderheid van 108 stemme verslaan. Ruim 90,8% van die 7 729 geregistreerde kiesers het gestem. Teen 1938 styg die getal geregistreerde kiesers tot 9 739 en nou stem 87% in die stryd tussen die N.P. se dienende LV, Wolfaard, wat 4 092 stemme kry en die V.P. se P.J. de Wet, wat die setel terugwen met 4 493 stemme, 'n meerderheid van 401. Op 26 Mei 1948 verloor De Wet in Worcester, soos sy party landswyd, toe die Herenigde Nasionale Party se Eben Dönges, LV vir Fauresmith van 1941 tot 1948, hom klop met 'n meerderheid van 718. In 1953 skuif Dönges die N.P. se meerderheid op na 1 136 teen die V.P. se J.G. Carinus.

Die V.P.-kandidaat in 1958, G.H. Heatlie, kry 3 340 stemme vergeleke met Dönges se 6 287 vir 'n meerderheid van 2 947. In die volkstemming oor republiekwording twee jaar later bring die Worcesteriete dan ook 6 793 ja-stemme uit en net 3 402 nee-stemme. In die algemene verkiesing die volgende jaar kry Dönges 3 657 stemme meer as die V.P. se J. Dommisse en in 1966 word hy onbestrede verkies. Hy dien net tot 24 Januarie 1967 as LV en sterf die volgende jaar op 10 Januarie.

In die tussenverkiesing op 19 April 1967 behaal die N.P. se Louis Stofberg 'n meerderheid van 3 383 stemme toe hy 6 516 stemme op hom verenig. Stofberg, wat in 1985 die Herstigte Nasionale Party se enigste verkose LV sou word in 'n tussenverkiesing in Sasolburg, staan in 1970 in Worcester as H.N.P.-kandidaat en kry net 514 stemme. Pieter Daniël Palm wen Worcester terug vir die N.P. met 7 462 stemme en die V.P. se W.L. Siddle kom tweede met 2 975 stemme.

Palm word in 1974 onbestrede vir die N.P. verkies en in 1977, 1981, 1987 en 1989 bly Worcester veilig in die N.P. se hande.

Bredasdorp, Caledon, Ceres, Clanwilliam, Helderberg, Hottentots-Holland, Malmesbury, Moorreesburg, Paarl, Piketberg, Riversdal, Stellenbosch, Swellendam, Valsbaai, Wellington,

• Potgieter, D.J. (ed.) 1972. Standard Encyclopaedia of Southern Africa. Cape Town: Nasionale Opvoedkundige Uitgewery (Nasou).
• Schoeman, B.M. 1977. Parlementêre verkiesings in Suid-Afrika 1910-1976. Pretoria: Aktuele Publikasies.