Yongle

Yongle
Keiser van die Ming-dinastie
Dinastie	Ming (Huis van Zhou)
Bewind	17 Julie 1402 – 12 Augustus 1424
Gebore	(1360-05-02)2 Mei 1360
	Yingtian, Yuan-ryk
Gesterf	12 Augustus 1424 (op 64)
	Yumuchuan, Ming-ryk
Begrawe	19 Desember 1424
	Changling-mausoleum, Ming-graftombes, Beijing
Voorganger	Jianwen
Opvolger	Hongxi
Gade	Renxiaowen
Vader	Hongwu
Moeder	Xiaocigao

Yongle
Yongle kyk hoe eunugs aan sy hof die antieke spel cuju, soortgelyk aan sokker, speel.
Name (taalvariante)
Tradisionele Chinees	永樂帝
Vereenvoudigde Chinees	永乐帝
Pinyin	Yǒnglè dì
Wade-Giles	Yung-lo
Jyutping	Wing5-lok6 dai3

Yongle (Wade-Giles: Yung-lo, ook gespel Joeng-le; 2 Mei 1360 – 12 Augustus 1424) was die derde keiser van die Ming-dinastie in China; hy het van 1402 tot 1424 regeer. Sy persoonlike naam was Zhu Di (Wade-Giles: Chu Ti).

Zhu Di was die vierde oudste seun van keiser Hongwu, die stigter van die Ming-dinastie. Hy was aanvanklik die Prins van Yan,^[1] met Beiping (nou Beijing) as die hoofstad van sy prinsdom. Te midde van die voortdurende stryd teen die Mongole van die Noordelike Yuan-dinastie het Zhu Di sy eie mag gekonsolideer en sy teenstanders uit die weg geruim.

Hy het aanvanklik sy pa se aanstelling van sy oudste broer, Zhu Biao, en daarna dié se seun Jianwen as kroonprins aanvaar, maar toe Jianwen keiser word en begin om sy magtige ooms tereg te stel en hul range te verlaag, het Zhu Di ’n dekmantel gevind om in ’n rebellie teen sy broerskind in opstand te kom.^[1] Hy het grootliks met die hulp van eunugs wat sleg behandel is onder Hongwu en Jianwen, wat albei ten gunste van die Confuciaanse geleerde-burokrate was,^[2] die aanvanklike aanvalle op sy prinsdom afgeweer en suid opgeruk teen sy broerskind in die keiserlike hoofstad, Nanjing.

In 1402 het hy Jianwen se bewind omvergewerp en Nanjing beset. Hy is daarna tot keiser verklaar en het die naam Yongle aangeneem, wat "ewigdurende geluk" beteken.

Yongle was gretig om sy eie stempel af te druk en het Jianwen se bewind nietig verklaar. Hy het ’n groot poging aangewend om rekords oor sy kinderjare en rebellie te vernietig.^[1] Dit het ingesluit die wydverspreide verwydering van die Confuciaanse geleerdes in Nanjing.^[1] Die probleme in die hoofstad het hom ook aangespoor om Beijing weer die nuwe keiserlike hoofstad te maak.

Hy het die Groot Kanaal herstel en heropen, en tussen 1406 en 1420 toesig gehou oor die herbou van die Verbode Stad. Hy was ook verantwoordelik vir die Porseleintoring van Nanjing, wat as een van die wonders van die wêreld beskou is totdat dit in 1856 deur die Taiping-rebelle verwoes is.

Verder het hy die keiserlike eksamen grootliks uitgebrei en heringestel in die plek van sy pa se gebruik van persoonlike aanbevelings en aanstellings. Hierdie geleerdes het tydens sy bewind die Yongle-ensiklopedie opgestel.

Yongle is dood terwyl hy persoonlik ’n miltêre veldtog teen die Mongole gelei het. Hy is in die Changling-graftombe, die sentrale en grootste mausoleum van die Ming-graftombes noord van Beijing, begrawe.

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Yongle.
• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia