Yosemite Nasionale Park

Yosemite Nasionale Park*
Unesco-wêrelderfenisterrein
Die Yosemite-vallei soos gesien vanaf Tunnel View
Yosemite Nasionale Park Ligging van Yosemite Nasionale Park in die Verenigde State
Koördinate: 37°51′00″N 119°34′04″W / 37.85000°N 119.56778°W / 37.85000; -119.56778
Lande	Verenigde State
Tipe	Natuur
Kriteria	vii, viii
Verwysings	308
Streek†	Noord-Amerika
Inskripsiegeskiedenis
Inskripsie	1984  (8ste Sessie)
* Naam soos dit in die Wêrelderfenislys verskyn. † Streek soos deur Unesco geklassifiseer.

Yosemite Nasionale Park (Engels: Yosemite National Park, uitgespreek /joʊˈsɛmɨtiː/; jo-sem-iti) is geleë in die Sierra Nevada van die deelstaat Kalifornië. Dit is op 1 Oktober 1890 deur wetgewing as nasionale park verklaar en is in 1984 deur UNESCO as wêrelderfenisgebied gelys. Dit is veral bekend om die sentraalgeleë Yosemite-vallei wat begrens word deur kranswande, granietkoepels en watervalle. Die park beslaan 1,200 vierkante myl en is bykans ontoeganklik vanuit die noorde. Die park is regdeur die jaar oop vir toeriste en ski is 'n gewilde wintersport.

Indiane was die enigste inwoners van die vallei voordat die goudstormloop van 1849 duisende buitelanders na die omgewing gebring het. Die vallei was gou 'n toeriste-attraksie, maar sonder enige toesig het dit op omgewingskade uitgeloop. In 1864 het bewaringsbewustes vir President Abraham Lincoln oortuig om die Yosemite-vallei en die Mariposagroep van reuserooihoute as 'n publieke trust van Kalifornië te verklaar. Vir die eerste keer het die Amerikaanse regering nou land bewaar vir publieke genieting.^[1]

Omgewingsaktivis John Muir (1838-1914) het in 1889 opgemerk dat die uitgestrekte grasveld om die vallei verniel word deur skaapboerderye. Muir en die tydskrifredakteur Robert Underwood Johnson het steun gewerf vir nasionale park status vir die wildernis om die vallei.^[1] Op hul aanbeveling het die Amerikaanse kongres ingegryp deur 'n gebied van 1 500 vierkante myl opsy te sit vir bewaring, en President Benjamin Harrison het die wet deur ondertekening bekragtig. Soos Yellowstone en Mackinac was Yosemite nou ook 'n nasionale park. In 1906 is die staatsbestuurde Yosemite-vallei en Mariposagroep soos die res van die park onder federale jurisdiksie geplaas. Sedertdien is die park 'n toevlugsoord vir stappers, kampeerders en natuurliefhebbers.^[1]

Die Yosemite-waterval is alombekend en die hoogste in die VSA. Dit bestaan eintlik uit twee valle, naamlik die Boonste en Onderste Yosemite-valle en is saam 2 425 voet hoog. Die aanskoulike Halfkoepel is 'n soliede granietkoepel wat 5 000 voet bo die valleibodem uittroon.

Die Mariposagroep langs die Wawonapad (hoofweg 41) is naby die park se suidingang geleë en bevat sowat 500 volwasse reuserooihoutbome. Hierdie spesie bevat miskien die grootste lewende organismes ter wêreld, en hulle kan meer as 3 000 jaar oud word. Die ouderdom van die Mariposagroep se bekende Grizzlyreus word egter op net sowat 1,800 jaar geskat.^[2] Twee kleiner rooihoutgroepe aan die park se wesgrens, Tuolumne en Merced genoem, word minder dikwels besoek. Studies toon aan dat die getalle van Yosemite se groot bome in ses dekades dramaties afgeneem het, en dit word aan globale verwarming toegeskryf.^[3]

• 
  Die Yosemite-vallei met die Halfkoepel in die agtergrond
• 
  Die "Mist Trail" is 'n gewilde wandelroete langs die Vernalwaterval

• Collier's Encyclopedia Volume 23. Bladsy 706.

• (en) Amptelike webtuiste
• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Yosemite Nasionale Park.

Hierdie artikel is ’n saadjie. Voel vry om Wikipedia te help deur dit uit te brei.

1. ↑ ^{1,0 1,1 1,2} Yosemite National Park established This day in history: Yosemite National Park established, History Channel
2. ↑ Sequoia Research
3. ↑ Beyond Glaciers: Yosemite's Big Trees Disappear, Andrea Donsky (29 Mei 2009)