Zimbabwe-aalwyn
From Wikipedia (Af) - Reading time: 3 min
| Zimbabwe-aalwyn | |
|---|---|
| |
Wetenskaplike klassifikasie 
| |
| Domein: | Eukaryota |
| Koninkryk: | Plantae |
| Klade: | Tracheofiete |
| Klade: | Angiospermae |
| Klade: | Eensaadlobbiges |
| Orde: | Asparagales |
| Familie: | Asphodelaceae |
| Subfamilie: | Asphodeloideae |
| Genus: | Aloe |
| Spesie: | A. excelsa
|
| Binomiale naam | |
| Aloe excelsa A. Berger, 1906
| |
Die Zimbabwe-aalwyn (Aloe excelsa) is 'n boom wat voorkom vanaf die Limpoporivier tot in Zimbabwe en die suide van Malawi asook Botswana, Mosambiek en Zambië.[1][2]Die boom se FSA-nommer is 28.8.[3] Daar is twee subspesies:
- Aloe excelsa var. breviflora L.C.Leach
- Aloe excelsa var. excelsa
Beskrywing
[wysig | wysig bron]Die Zimbabwe-aalwyn is 'n hoë aalwyn wat soms boomafmetings van 5-6 meter bereik, hoewel 3 meter 'n meer algemene hoogte is. Dit het 'n enkele stam, en alles behalwe die laagste deel van die stam word in die oorblyfsels van dooie blare toegedraai. Die blare vorm 'n kompakte roset aan die bokant wat versprei en word tot 1 meter lank. Blare is donkergroen in die somer en sappig, tot 3 cm dik in die middel.
Soos sommige ander aalwynspesies, het jong plante 'n groot aantal stekels oor hul blaaroppervlaktes. Aangesien dit langer en minder kwesbaar vir weiding is, verdwyn hierdie bruinrooi tande en bly dit slegs op die blaarrand oor.[4]
Hierdie spesie word gereeld verwar met die verwante Aloe ferox- en Aloe africana-spesies in die suide, en hulle lyk baie dieselfde as dit volgroei is. Die blomme is egter verskillend; die bloeisels van Aloe excelsa is baie korter en effens geboë.
Verspreiding
[wysig | wysig bron]Die Zimbabwe-aalwyn is vernoem na die groot aantal eksemplare wat rondom die ruïnes van Groot Zimbabwe groei, waar dit baie aandag getrek het vir sy grootte en vorm.
Dit word oor 'n relatiewe klein gebied van suid-sentraal-Afrika aangetref vanaf die Magato-berge in die Limpopoprovinsie van Suid-Afrika, aan die suidelike grens, noordwaarts langs die suidekant van die sentrale waterskeiding van Zimbabwe en strek tot heuwelagtige liggings aan die suidekant van die Zambezirivier in Mosambiek, met twee bevolkings in die buiteland wat sy noordelike grense vorm rondom die Mulanje-berg in Malawi en in die Kafue-kloof net oorkant die Zambezirivier in Zambië.[5]
Habitat
[wysig | wysig bron]Binne hierdie gebiede, verkies dit matig stabiele grond met goeie dreinering, soos klipperige, beboste heuwels. Dit word beperk deur te veel hitte in die droë seisoen na die noorde en koue winde in die winterseisoen na die suide. Dit verdra ligte ryp gedurende die rusperiode (en blomseisoen) wat soms op sy gunstelinghoogtes van 800–1600 meter voorkom.[6]
Fotogalery
[wysig | wysig bron]-
'n Variëteit met geel blomme. Nampoela-dorp in Mosambiek -
Rooi blomme. Matsinho in Mosambiek -
In 'n botaniese tuin naby Brisbane -
5 m hoë-eksemplaar. Chimoio-dorp in Mosambiek -
In 'n pot
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Watter Boom is dit? Eugene Moll. 2013. ISBN 978 1 77007 832 1
- ↑ https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:529444-1
- ↑ https://www.treetags.co.za/national-list-of-indigenous-trees/
- ↑ Flora Zambesiaca, www.kew.org. Besoek op 2009-04-13
- ↑ Trees of Southern Africa, Coates Palgrave, K., Struik Publishers. (2002)
- ↑ "Flora of Zimbabwe: Aloe excelsa". www.zimbabweflora.co.zw (in Engels). Besoek op 24 Julie 2020.
Sien ook
[wysig | wysig bron]Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Zimbabwe-aalwyn.
Wikispecies het meer inligting verwant aan Zimbabwe-aalwyn
EncycloReader
is supported by the 
KSF